ក្រចេះ៖ រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានលោក នេត្រ ភក្ត្រា បានវាយតម្លៃខ្ពស់ដល់កិច្ចសហការរួមគ្នាល្អពីសំណាក់អង្គការដៃគូទាំងអស់ក្នុងការរៀបចំ និងអនុវត្តយុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង និងព្រះវិហារដោយជោគជ័យ ដោយថាព្រឹត្តិការណ៍ទាំងអស់បានពញាក់ស្មារតី និងចំណាប់អារម្មណ៍របស់សាធារណៈជនទូទៅ និងភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ឲ្យចង់ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីយុទ្ធនាការនេះ ខណៈពេលប្រជាជននិងអ្នកពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនបានចាប់ផ្តើមចូលរួមផ្សព្វផ្សាយបន្ត។

លោក នេត្រ ភក្ត្រា បានអំពាវនាវថា៖ «ផ្អែកលើលទ្ធផលបថមនេះ ខ្ញុំសូមឧទ្ទិសឲ្យស្មារតី និងតម្លៃនៃយុទ្ធនាការ ត្រូវបានចងចាំទុក និងពូនជ្រោងឡើងពីសំណាក់ប្រជាជនកម្ពុជា និងភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ដើម្បីលើកទឹកចិត្តឲ្យ មានសកម្មភាពរួមគ្នាបន្ថែមទៀតសំដៅធានាគ្មានការដាក់អន្ទាក់នៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិកម្ពុជា បំបាត់ឲ្យបាន នូវការបរបាញ់គ្រប់ទម្រង់ដែលច្បាប់ហាមឃាត់ និងបញ្ឈប់ការជួញដូរសត្វព្រៃខុសច្បាប់»។

តាមរយៈការទទូចបន្ថែមដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ឱ្យឈប់ទទួលទានសាច់សត្វព្រៃ ឬជាវផលិតផលពីសត្វព្រៃដទៃទៀត លោក នេត្រ ភក្ត្រា ក៏បានបន្តអំពាវនាវដល់ជនគ្រប់រូបនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឱ្យនិយាយថា «ទេចំពោះការទិញ/លក់ ឬបរិភោគសាច់សត្វព្រៃ» និងលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ចូលរួមក្នុងការការពារសត្វព្រៃ និងធនធានធម្មជាតិកម្ពុជា ដើម្បីគាំទ្រការចូលរួមកសាងសេដ្ឋកិច្ចមូលដ្ឋានឱ្យប្រសើរឡើងថែមទៀតជាពិសេសតាមរយៈការអភិវឌ្ឍវិស័យទេសចរណ៍ធម្មជាតិ និងសម្រាប់ជាប្រយោជន៍ដល់ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីនៅកម្ពុជា និងសកលលោក។

ក្រសួងបរិស្ថាន មន្ទីរបរិស្ថានខេត្តក្រចេះ រដ្ឋបាលខេត្តក្រចេះ អង្គការអភិរក្សអន្តរជាតិ (CI) គម្រោងព្រៃឡង់បៃតង អង្គការ WWF អង្គការ WCS អង្គការ WEA អង្គការ NatureLife និងអង្គការ RECOFTC បានរៀបចំយុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យនៅខេត្តក្រចេះដើម្បីបញ្ឈប់ការដាក់អន្ទាក់គ្រប់ ប្រភេទនៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិកម្ពុជាដើម្បីអភិរក្សសត្វព្រៃអោយនៅគង់វង្ស និងការពារអោយសត្វព្រៃនៅកម្ពុជាមានចំនួនសម្បូរឡើងវិញ។

នេះជាលើកទីបួន ដែលយុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យត្រូវបានរៀបចំឡើង ក្នុងចំណោម៨ យុទ្ធនាការ ដែលយុទ្ធនាការទី១ បានរៀបចំឡើងដោយក្រសួងបរិស្ថាននៅរាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមីនា កន្លងទៅ។ យុទ្ធនាការទី២ រៀបចំឡើងនៅខេត្តស្ទឹងត្រែងរៀបចំដោយអង្គការ WWF និងយុទ្ធនាការទីបីដែលទើបតែបញ្ចប់ថ្មីៗនេះរៀបចំដោយអង្គការ WCS នៅខេត្តព្រះវិហារ។

គោលដៅចំបងនៃ «យុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យ» ត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណង កាត់បន្ថយកត្តាគម្រាមគំហែងដែលបង្ករឡើងដោយការដាក់អន្ទាក់ ពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ដោយប្រសិទ្ធភាពនៅក្នុងតំបន់ការពារ កាត់បន្ថយតម្រូវការសាច់សត្វព្រៃ និងចូលរួមសហការរួមគ្នាជាមួយអាជ្ញាធរអនុវត្តច្បាប់នៅថ្នាក់ខេត្តដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំង នឹងការដាក់អន្ទាក់ និងការជួញដូរសត្វព្រៃខុសច្បាប់។

ប្រធានបច្ចេកទេសជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការអភិរក្សអន្តរជាតិ (CI) លោក សេង ប៊ុនរ៉ា បានមានប្រសាសន៍ថាតាមរយៈទិន្នន័យបានបង្ហាញអោយឃើញថា កត្តាប្រឈមនៃការប្រើប្រាស់អន្ទាក់ដើម្បីចាប់សត្វព្រៃនៅក្នុងព្រៃនៃប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន នឹងប្រែក្លាយទៅជាព្រៃដែលលែងមានវត្តមានសត្វព្រៃតទៅទៀត។ 

លោកថា៖ «មធ្យោបាយតែមួយគត់ដែលអាចស្រោចស្រង់វត្តមានសត្វព្រៃវិញបាននោះគឺទាល់តែលែងមានតំរូវការ និងការជួញដូរសត្វព្រៃ»។ 

នាយកអង្គការ WWF កម្ពុជាលោក សេង ទៀក បានមានប្រសាសន៍ថា បញ្ហាប្រឈមនៃការបាត់បង់សត្វព្រៃគឺដោយសារវិបត្តិអន្ទាក់ដែលកំពុងបំផ្លាញជីវិតសត្វព្រៃកម្ពុជាដោយមិនរើសមុខ។ 

លោកបន្ថែមថា៖ «យើងម្នាក់ៗមានតួនាទី ចូលរួមធានាថាគ្មានការដាក់អន្ទាក់ក្នុងតំបន់ការពារ តំបន់ព្រៃសហគមន៍ និងក្នុងដែនជម្រកធម្មជាតិផ្សេងៗ ទៀតដែលមានសត្វព្រៃរស់នៅ ជាពិសេសតាមរយៈការពង្រឹងវិស័យគោលនយោបាយ និងបទបញ្ញត្តិពាក់ព័ន្ធ ព្រមទាំងការបង្កើនការអនុវត្តច្បាប់។ ទន្ទឹមគ្នានេះដែរ គេចាំបាច់ត្រូវអនុវត្តវិធានការរួមគ្នាបន្ទាន់ដើម្បីបញ្ឈប់ តម្រូវការសាច់សត្វព្រៃ និងផលិតផលពីសត្វព្រៃគ្រប់ប្រភេទ ដោយដាក់ចេញនូវបម្រាមចំពោះរាល់ការទិញ លក់ ដឹកជញ្ជូន និងបរិភោគសត្វព្រៃ ដើម្បីបញ្ចប់ការជួញដូរសត្វព្រៃគ្រប់ទម្រង់ និងជួយសង្គ្រោះសត្វព្រៃដែលជាបេតិកភណ្ឌ ធម្មជាតិកម្ពុជាឲ្យជៀសផុតពីការផុតពូជនាពេលអនាគត»។

ជាមួយគ្នានេះ ប្រធានគម្រោងអភិរក្សតំបន់ទន្លេមេគង្គនៃអង្គការ WCS លោក សោម ស៊ីថា បានមានប្រសាសន៍ថា យុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យគឺជាការអំពាវនាវមួយដល់សាធារណៈជនទូទៅឱ្យធ្វើការផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថរបស់ខ្លួនដោយ បញ្ឈប់ការជួញដូរ និងបរិភោគសាច់សត្វព្រៃនិងសត្វព្រៃ។

លោកថា៖ «យុទ្ធនាការនេះក៏មានសារៈសំខាន់ផងដែរ ក្នុងការចូលរួមចំណែក លុបបំបាត់សកម្មភាពនេសាទខុសច្បាប់ដែលវាមិនត្រឹមតែគំរាមកំហែងដល់ធនធានមច្ឆាប៉ុណ្ណោះទេប៉ុន្តែថែមទាំង គំរាមកំហែងដល់ប្រភេទសត្វដែលកំពុងរងគ្រោះជិតផុតពូជនៅលើពិភពលោកផងដែរ ដូចជា ប្រភេទ កន្ធាយក្បាលកង្កែប ត្រីផ្សោត និងបបែលយក្សជាដើម»។

នាយកកម្មវិធីអង្គការ Wild Earth Allies Cambodia លោក ទុយ សេរីវឌ្ឍនា មានប្រសាសន៍ថាប្រទេសកម្ពុជាត្រូវគេទទួលស្គាល់ថា ជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសដែលសម្បូរធនធានជីវចម្រុះនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ តាំងពីអតីតកាល រហូតដល់បច្ចុប្បន្នអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានបង្ហាញថាកម្ពុជា ជាទីជម្រកដ៏សំខាន់នៃប្រភេទសកលដែលកំពុងទទួលការគម្រាមកំហែងរួមមានដំរីអាស៊ី ខ្លា ខ្ទីង ទន្សោង ខ្លាឃ្មុំ ទោច ប្រើសជាដើម។ ក៏ប៉ុន្តែធនធានជីវជម្រុះរបស់ ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងស្ថិតក្រោមសម្ពាធនៃការគម្រាមកំហែង។ 

លោកថា៖ «ពិតណាស់អន្ទាក់ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាកត្តាគម្រាមមួយក្នុងចំណោមកត្តាគម្រាមធំៗផ្សេងទៀតចំពោះសត្វព្រៃ»។

លទ្ធផលពីកាមេរ៉ាស្វ័យប្រវត្តិរបស់ក្រុមការងារក្រសួងបរិស្ថាន និងអង្គការពាក់ព័ន្ធបានបង្ហាញថា សត្វព្រៃមួយចំនួនពិការជើង និងរងរបួស ដោយសារអន្ទាក់។ ពេលនេះជាពេលវេលាដ៍សំខាន់ដែលត្រូវបង្ហាញចេញនូវក្តីបារម្ភ និងសកម្មភាពយើង ចំពោះការបាត់បង់ជីវចម្រុះខណៈដែលវាមិនទាន់ហួសពេលនៅឡើយ។ 

ក្រៅពីអន្ទាក់ក្រុមការងារបរិស្ថានបានអង្កេតឃើញថា កត្តាគម្រាមដ៏គ្រោះថ្នាក់មួយទៀតគឺកាំភ្លើងកែរច្នៃ ដែលអ្នកភូមិហៅថា កាប៊ីនដែលប្រើដោយអ្នកប្រម៉ាញ់មូលដ្ឋានដោយសម្លាប់សត្វព្រៃសម្រាប់ធ្វើម្ហូប និងជួញដូរ។ ការចាប់សត្វរស់ដូចជា សត្វសំពោច ពង្រួល ស្វាក្តាម សម្រាប់ធ្វើពាណិជ្ជកម្មក៍មិនត្រូវមើលរំលងដែរ។ 

បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាបានបាត់បង់សត្វព្រៃ៣ប្រភេទរួចមកហើយគឺ គោព្រៃ រមាស និងខ្លា។ 

ខ្ញុំនាយកកម្មវិធីអង្គការ Wild Earth Allies Cambodia លោក ទុយ សេរីវឌ្ឍនា មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ល្អប្រសើរបន្តិចចំពោះការបង្ហាញចេញនៅការបារម្ភ និងសកម្មភាពនាពេលនេះ និងបានយល់ដឹងពីដៃគូររបស់យើងដែលបានបង្ហាញការបារម្ភរបស់ពួកគេ។ នាចុងបញ្ចប់នេះ ក្នុងនាមឱ្យអង្គការ WEA ខ្ញុំសូមចូលរួមគាំទ្រយុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យនេះយ៉ាងពេញទំហឹង និងសូមអំពាវនាវឱ្យបងប្អូនទាំងអស់គ្នា បញ្ឈប់ការប្រម៉ាញ់ និងជូញដូរសត្វព្រៃ»។ 

នាយកអង្គការ NatureLife Cambodia លោក ប៊ូ វរសក្ស មានប្រសាសន៍ថា អង្គការ NatureLife កំពុងគាំទ្រដល់ឧទ្យានុរក្សនិងគណកម្មការសហគមន៍ក្នុងការល្បាតដកហូតនិងដោះអន្ទាក់ចេញពីព្រៃយើងសំណូមពរ ដល់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចធ្វើការបង្ក្រាបការជួញដូរសាច់សត្វព្រៃដោយខុសច្បាប់នៅតាមទីផ្សានិងភោជនីយដ្ឋាននានា សត្វព្រៃរបស់យើងអាចរក្សាបានលុះណាតែយើងចូលរួមការពារទាំងអស់គ្នា។ 

នាយិកាអង្គការរីខូហ្វប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា លោកស្រី ហ៊ូ កល្យាណ មានប្រសាសន៍ថា៖ «ជារួម ការលើកកម្ពស់ការចូលរួមរបស់ប្រជាជន ពិសេសសហគមន៍មូលដ្ឋាន គឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះក្នុងការបញ្ចប់ការដាក់អន្ទាក់ និងការជួយដូរសត្វព្រៃ។ […] កិច្ចការនេះអាចធ្វើទៅបានតាមរយៈការបង្កើនជីវភាព ការពង្រឹងសមត្ថភាពលើសិទ្ធិ ច្បាប់ និងលិខិតបទដ្ឋានពាក់ព័ន្ធនឹងធនធានធម្មជាតិ ក៏ដូចជាការបង្កើនការយល់ដឹងដូចដែលយើងបានធ្វើក្នុងថ្ងៃនេះ »។ 

ក្រសួងបរិស្ថាន និងដៃគូទាំងអស់ក៏កំពុងសហការគ្នាដើម្បីស្វែងរកវិធីសាស្ត្រក្នុងការផ្ដល់នូវជម្រើសនៃរបរចិញ្ចឹមជីវិត បន្ថែមរាប់បញ្ចូលទាំងរបរក្នុងវិស័យកសិកម្ម កសិរុក្ខកម្ម និងទេសចរណ៍ធម្មជាតិ ជូនដល់សហគមន៍មូលដ្ឋានដែល រស់នៅក្បែរតំបន់ការពារធម្មជាតិ ហើយតែងប្រកបរបរប្រពៃណីដូចជាការប្រមូលអនុផលព្រៃឈើ ការបរបាញ់បែប ប្រពៃណីសម្រាប់យកសាច់និងលក់ដូរមួយចំនួនផងដែរនោះ។ កិច្ចសហការនេះក៏ផ្ដោតលើគោលបំណងកែប្រែឥរិយាបទ និងការនិយមបរិភោគសត្វព្រៃរបស់ប្រជាជនផងដែរដើម្បីការពារសុខភាពសាធារណៈពីហានិភ័យនៃប្រភេទជម្ងឺឆ្លងផ្សេងៗ ជាយថាហេតុនៅថ្ងៃអនាគត។

កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅនេះ ស្ថាប័ននៃរាជរដ្ឋាភិបាលពាក់ព័ន្ធ និងអង្គការអន្តរជាតិជាដៃគូក្នុងវិស័យ បរិស្ថានបានរួមគ្នាប្រកាសបើកយុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិកម្ពុជា ហើយបានប្តេជ្ញាចិត្តរួមគ្នាថានឹង ចាត់វិធានការចាំបាច់នានាដើម្បីឈានទៅបញ្ចប់វិបត្តិអន្ទាក់ និងការជួញដូរសត្វព្រៃខុសច្បាប់នៅកម្ពុជា។

យុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យនេះនឹងប្រព្រឹត្តក្នុងរយៈពេល៦ខែនៅតាមបណ្តាខេត្តដូចជា៖ ស្ទឹងត្រែង ព្រះវិហារ ក្រចេះ មណ្ឌលគិរី កំពង់ធំ និងរតនៈគិរី៕